ශ්‍රී ලාංකික මුස්ලිම්වරුන්ගේ මවුබස කුමක් විය යුතුද?

මෙම ලිපිය මා අතට පත්කරන්නේ මා මිත්‍ර මුස්ලිම් ජාතිකයෙකි. ඔහු මැනවින් සිංහල දෙමළ හා ඉංගිලිසි (කකාගෙන් මා උගත් වචනයකි) භාෂා හසුරුවයි. ඔහු විසින් පුවත් පතට ලියන ලද මේ ලිපිය මා අතට පත් කළේ සමකය වටේ අඩවියට ගැලපේදැයි අසමිනි. මෙතැන් සිට කියවන්න ෆවුස් මොහොමඩ් සිංහලෙන් ලියූ දෑ. මෙය අප කවුරුත් කියවා අදහසක් ගත යුතු ලිපියකි.


ශ්‍රී ලාංකික මුස්ලිම් ජනතාවගේ මවුබස කුමක්දැයි යන්න පිළිබඳව අන් ආගමික ජනතාව මෙන්ම මුස්ලිම් ජනතාව අතරත් විවිධ මතිමතාන්තර ඕනෑතරම් පළවී ඇත.

නමුත් මේ දෙපාර්ශ්වයේම බහුතරය විශ්වාස කරන්නේ මුස්ලිම් ජනතාවගේ මවු බස දෙමළ බස යන්නයි. ඇතැම් මුස්ලිම් ජනයා එය අරාබි බස විය යුතුය කියා ද මත පළ කරති. මුස්ලිම් දේවස්ථානවල සිකුරාදා විශේෂ දේව මෙහෙය දෙමළ හා අරාබි බසින් පැවැත්වීම ඊට හොඳම නිදසුනය.


මේ නිසාම ශ්‍රී ලංකාවේ බහුතර මුස්ලිම් ජනතාව භාවිතා කරන්නේ දෙමළ බසය. එය අද ඊයෙක සිට නොව පරම්පරා ගණනාවක කාලයක් තිස්සේ සිදුවෙමින් පවතින්නකි. ශ්‍රී ලාංකික බහුතර මුස්ලිම් ප්‍රජාව දෙමළ බස කතා කළත්, කොළඹ, මහනුවර හා ගාල්ල වැනි ප්‍රධාන නගරවල මුස්ලිම් ජනතාව ඉංග්‍රීසි බසත්, සිංහල බසත් තම ප්‍රධාන භාෂාව බවට පත්කරගෙන සිටිති. විශේෂයෙන් ගාලු කොටුවේ ජීවත්වන මුස්ලිම් ජන කොට්ඨාසය ඉතා නිවැරැදිව සිංහල බස හසුරුවති. මෙරට ජීවත්වන මැලේ ජාතිකයන්ගේ ප්‍රධානතම භාෂා වන්නේ ද සිංහල හා ඉංග්‍රීසිය.

එහෙත් දෙමළ බස මුස්ලිම්වරුන්ගේ භාෂාවකැයි ලේබල් ගසා ඇති නිසාම මුස්ලිම් ජාතිකයකුට තවත් මුස්ලිම් ජාතිකයකු මුණගැසුණුවිට දෙදෙනාම කතා බහ කරන්නේ දෙමළ බසිනි. එමෙන්ම එය මුස්ලිම් ජාතියේ අනන්‍යතාවයක් බවට ද පත්වී තිබේ.

එහෙත් ලෝකයේ සෙසු රටවල්වල ජීවත්වන මුස්ලිම් ජනතාවගේ මවුබස පිළිබඳව සොයා බැලීමේ දී අප රටේ මුස්ලිම් ජනතාවගේ මවුබස පිළිබඳව ගැටලු සහගත තත්ත්වයක් පැන නගී.ලොව ඕනෑම රටක මුස්ලිම් ජනයා ඒ ඒ රටවල මවු භාෂාව නැතහොත් ප්‍රධාන භාෂාව තම මවුබස බවට පත්කරගෙන සිටිති. අමෙරිකාවේ මුස්ලිම්වරුන් ඉංග්‍රීසි බසින් ද, චීනයේ මුස්ලිම්වරුන් චීන බසින් ද, රුසියාවේ මුස්ලිම්වරුන් රුසියානු බසින් ද කතා බහ කරති. ඒවා ඔවුන්ගේ මවු භාෂාව ලෙස හඳුන්වති. භාෂා රැසක්ම භාවිතා කෙරෙන අසල්වැසි ඉන්දියාවේ මුස්ලිම් ජනයාගේ භාෂා විවිධාකාරය. එසේ සිදුවී ඇත්තේ එක් එක් ප්‍රාන්තවල භාවිතා කෙරෙන භාෂාව අනුවය.

නමුත් අවාසනාවකට ශ්‍රී ලාංකික මුස්ලිම් ජනයාගේ මවු භාෂාව මේ රටේ ප්‍රධාන භාෂාව වන සිංහල බස වූයේ නැත. එය ඉතා ඛේදජනක කරුණක් වන්නේ අතීතයේ වෙළෙඳාම සඳහා බේරුවලට පැමිණි අරාබි ජාතිකයන් සිංහල කාන්තාවන් හා විවාහ වීමෙන් අපේ රටේ මුස්ලිම්වරුන්ගේ පැවැත්ව ආරම්භ වූ බව ඉතිහාසයේ සඳහන්වන නිසාය. බිරිය සිංහල වීමත්, දරුවන් හැදෙන පරිසරය සිංහල පසුබිමක් සහිත එකක් වීමත් හේතුවෙන් සැමියා අරාබි (මුස්ලිම්)ජාතිකයකු වූවත් දරුමුනුපුරන් සිය මවුබස ලෙස සිංහල බස තෝරාගත යුතුව තිබිණි. එසේත් නැතිනම් පියා අරාබි ජාතිකයකු වීම හේතුවෙන් දරුවන් අරාබි බස සිය මවුබස කරගත යුතුව තිබිණි.

එහෙත් ඒ භාෂා දෙකම පසෙක ලා අපේ රටේ මුස්ලිම් ජනතාව සම්පූර්ණයෙන්ම ආගන්තුක බසක් වූ දෙමළ බස තෝරාගෙන ඇත්තේ කෙසේදැයි යන්න ගැටලුවකි.

මාධ්‍යවේදී එම්.එස්.එම්. අයුබ් මහතා විසින් රචිත ‘යෝනකයා සහ බිරියන් සිවුදෙනා‘ ග්‍රන්ථයෙන් දැක්වෙන අන්දමට ශ්‍රී ලංකාවට ඉස්ලාම් ධර්මය රැගෙන ආ අරාබීහූ මුල් කාලයේ පෙරදිග සමඟ සම්බන්ධතා පැවැත්වූයේ ඉරාක අගනුවර වන බග්දාද් (බැග්ඩාඩ්) හරහාය. එහි පැවැති අබ්බාසිද් කලීෆාවරුන්ගේ පාලනය 13වැනි සියවසේ මැද භාගයේ බිඳ වැටී ඊජිප්තුව අරාබිකරයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වී තිබේ. මේ නිසා එතෙක් බග්දාද් සමඟ සංස්කෘතික සම්බන්ධතා පවත්වාගෙන ආ ශ්‍රී ලංකාවේ අරාබි මුස්ලිම්වරුන් මුස්ලිම් ලෝකයේ හුදෙකලා වන තත්ත්වයක් ඇතිවිය. එහෙත් දකුණු ඉන්දියාව සමඟ ශ්‍රී ලංකා මුස්ලිම්වරුන් පවත්වාගෙන ගිය සම්බන්ධතා හේතුවෙන් එවැනි තත්ත්වයන් වැළකී ගියේය.

මේ ඉන්දියා මුස්ලිම්වරුන් සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීම හේතුකොටගෙන ශ්‍රී ලංකාවේ එවකට පැවැති අරාබි මුස්ලිම් සමාජයේ අරාබි ලක්ෂණ ක්‍රමයෙන් අහෝසිවෙමින් ඉන්දියා ලක්ෂණ ආදේශවන්නට විය. එකල දකුණු ඉන්දියාවේ වානිජ භාෂාව වූ දෙමළ බස ද මෙරට මුස්ලිම්වරුන්ගේ භාෂාව බවට පත්විය.

ශ්‍රී ලාංකික මුස්ලිම් ප්‍රජාවගේ විකාශය සිංහල මවකගෙන් ආරම්භවූවත් සිංහල භාෂාවේ අකුරක්වත් නොදන්න මුස්ලිම්වරුන් අපමණය. සිංහල භාෂාව දන්නා මුස්ලිම්වරුන් ඒ භාෂාව හසුරුවන ආකාරය ද ආගන්තුකය. මැනවින් සිංහල බස හසුරුවන්නේ මුස්ලිම්වරුන්ගෙන් අතළොස්සකි. දෙමළ බස මෙරට මුස්ලිම් ප්‍රජාව අතර කෙතරම් මුල් බැසගෙන තිබේද යත් බොහෝ මුස්ලිම් දේවස්ථානවල කිසිවකු දෙමළ බස වෙනුවට සිංහල බස භාවිතා කිරීම සෙසු අයගේ විමතියට හා අවධානයට භාජනය වීමට ද හේතුවකි. ඔවුන්ට අනුව ඉස්ලාම් භක්තිකයන් දේවස්ථානයේ දී භාවිතා කළ යුත්තේ දෙමළ භාෂාවය.

අවාසනාවන්ත කරුණ වන්නේ ශ්‍රී ලාංකික මුස්ලිම් ප්‍රජාව දෙමළ බසට හුරුවීමේ හේතුවෙන් දෙමළ බස නොදන්නා සිංහල ජනයාට ඉස්ලාම් ධර්මය තවමත් ආගන්තුක ධර්මයක් බවට පත්වී තිබීමය. එසේවීමෙන් ඉස්ලාම් දහම පිළිබඳව ගොඩනැගෙන ඉතා වැදගත් කරුණු ගණනාවක් අදටත් අපේ රටේ සිංහල ප්‍රජාවට නුහුරුය. එබැවින් බොහෝ අවස්ථාවල දී වැරැදි වැටහීම් හේතුවෙන් මත ගැටුම් ඇතිවන තත්ත්වයන් අතීතයේ ද දක්නට ලැබිණි.

එසේ නොවී මෙරට මුස්ලිම්වරුන් අපේ රටේ ප්‍රධාන භාෂාව වන සිංහල තම මවුබස කරගත්තේ නම් සිංහල බස භාවිතා කරන ක්‍රිස්තියානි ප්‍රජාව මෙන් සිංහල බස භාවිතා කරන මුස්ලිම් ප්‍රජාවක් බිහිවීමෙන් ඉස්ලාම් ධර්මය පිළිබඳ නිවැරැදි අවබෝධයක් සිංහල ජනතාවට ඇතිවනු නිසැකය.

- ෆවුස් මොහොමඩ්