සිංහල පත්තරකාරයන්ට නවකතා ලියන්න බෑ !

චන්ද්‍රසිරි දොඩන්ගොඩ මහතා වඩාත් ප්‍රකට වුයේ සාර්ථක විශේෂාංග රචකයකු ලෙස ය. දෙවනුව විශේෂාංග කර්තෘවරයකු ලෙස ද ඔහු ප්‍රකට විය. ඔහු ලියන විශේෂාංග බොහෝ දෙනෙකුගේ මතකයෙන් බැහැර නො යන්නේ එම රචනාවල පවත්නා මානුෂික මුහුනුවර හා ප්‍රබන්ධයක ස්වරූපය ද නිසා ය. විශේෂාංග රචනයෙහි පළමු පාඩම වන්නේ ඊට මානුෂික මුහුණුවරක් දෙනු යන්න ය. ප්‍රබන්ධයකට අනුගත වෙමින් විශේෂාංග ලිවීම ලෝක පත්තර කලාවේ නව ප්‍රවණතාවකි. මේ සියල්ල සංකලනය වු සාර්ථක පත්තරකාරයකු ලෙස දොඩන්ගොඩ හැඳින්වීමෙහි වරදක් නැත. එහෙත් මේ සාර්ථක පත්තරකාරයා නවකතා කලාවේදී අතිශය දුර්වල රචකයෙකි.

දොඩන්ගොඩ මහතාගේ අභිනව නවකතාව වු “අව පෑළවිය” කියැවීමෙන් පසු ප්‍රධාන ප්‍රශ්න දෙකක් විසින් මට වදදෙන ලදී. පළමුවන්න සිංහල පත්තරකාරයන්ට සාර්ථක නවකතා රචනා කළ හැකි ද යන්න ය. දෙවන්න ප්‍රබන්ධ කථාව හා පත්තර කලාව අතර ඇති සම්බන්ධය කුමක් ද යන්න ය.
 “අව පෑළවිය” යනු අතිශය සරල හා දුර්වල නවකතාවෙකි.
 “චාපා” නම් රදල තරුණිය කේන්ද්‍ර කොට කතා විකාශය සිදු වේ. වලව්වක රාමුගත ජීවිතයෙන් පලා ගොස් ජීවිතයේ නිදහස හා පේ‍්‍රමය ආස්වාදය කිරීමට යන චාපා පුරුෂයන් තිදෙනෙකුද ඇසුරු කොට අවසානයේ තබා ගමන ආරම්භ කළ තැන ම නැවතී බලා සිටී. මේ තත්ත්වය ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ ක්‍රමය තුළ යථාර්ථයක් සේ ගත හැකි’මුත් හැඟීම් දැනීම් සහිත සංවේදන මාර්ගයක් ඔස්සේ චරිත නිරූපණය කිරීමට කර්තෘ නොදනී. ඔහු අතින් බිහි වී ඇත්තේ කාඩ්බෝඩ් චරිත ය. අවසන් ලෙස චාපාගේ චරිතය හෝ සංකීර්ණ නිරූපණයක් තුළ පිහිටුවීමට චන්ද්‍රසිරි දොඩන්ගොඩ අසමත්ය. මෙහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ කර්තෘගේ යථාර්ථයන් පාඨකයා තුළ නොපිහිටීම ය.
නිරූපණය යන්න නවකතාවක ඇති වැදගත් ම ලක්ෂණය වේ. වෘත්තීය පත්‍රකලාවේදියකුට සිය ලේඛනය තුළ දී නිරූපණය හසු වන්නේ කලාතුරෙකින් ය. එයත් යාන්තමට ය. පත්තර කලාවෙහි නිර්දේශය වන්නේ කිසියම් සිදුවීමක් අති සරල කථාන්දරයකට නැඟීම ය. අප්‍රිකානු රටවල පත්‍රකලාවේදීන් සඳහා පුහුණුවක් ලබාදීමට ගිය අයි.පී.අයි. ආයතනය පළමුව නිරූපණය ඉගැන්වීමට වෑයම් කළේ ය. එහෙත් එය මුළුමනින්ම අසාර්ථක ෂය. පුවත්පත් කලාවේ හැඟීම් – දැනීම් සහිත අධි සංවේදී රචනා Yellow journalism  ලෙස හැඳින් වේ. එය පිළිගත් පත්‍ර කලා සම්ප්‍රදායක් නො වේ.
ලතින් අමෙරිකානු රාජ්‍යවල ප්‍රබන්ධ කථාවේ වීරයා වු මාර්කේස් යම් පමණක පත්තරකාරයෙකි. ඔහුගේ අදහසට අනුව පත්තර කලාව හා ප්‍රබන්ධ කථාව දෙකක් නො ව එකකි. එහි මූලාශ්‍ර එක ය. කරුණු හා සාධක එක ය. සම්පත් හා භාෂාව ද එක සමාන ය. මාර්කේස්ගේ අදහස වෘත්තීය පත්‍රකලාවේදීන් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබේ. නිදසුනක් ලෙස භාෂාව ගතහොත් පත්තර කලාවේ භාෂාව සංවේදී නැත. එය වාර්තාකරණයට උචිත අති සරල ශෛලියකින් යුතු ය.
මාර්කේස් යනු වෘත්තීය පත්‍රකලාවේදීයෙක් නො වේ. ඔහු පුවත්පත් සඳහා ඉඳහිට ලිපි හා තීරු ලිපි රචනා කළ බාහිර ලේඛකයෙකි. ඔහු පත්‍ර කලාවේ නියමයන් දන්නේ නැත. අපට ශ්‍රී ලංකාවේ නිදසුන් දෙකක් ද ගත හැකි ය. කෙනෙක් මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ මහතා ය. තවත් කෙනෙක් කරුණාසේන ජයලත් මහතා ය. වික්‍රමසිංහ මහතා අපේ නවකතාවේ පුරෝගාමියා ය. ඔහු පත්තර භාෂාව හෝ පත්තර කලාවේ අනෙක් සම්පත් හෝ ප්‍රබන්ධ කථාවට සම්බන්ධ කර ගත්තේ නැත. ඔහු දෙස බලනවිට පෙනී යන්නේ පත්තරකාරයකු මරාගෙන උපන් නවකතාකාරයෙකි. සූක්ෂ්ම විශ්ලේෂණයකට ගියහොත් වික්‍රමසිංහ මහතා පත්තර කලාවේදී අසාර්ථක පුද්ගලයෙකි. කරුණාසේන ජයලත් මහතා දේශපාලන පත්තර කලාවට වැඩි නැඹුරුවක් දැක් වු තැනැත්තෙකි. ඔහුට බටහිර සාහිත්‍ය පිළිබඳ විශාල දැනුමක් තිබුණු අතර පත්තර භාෂාවට තරමක් ඉහළ භාෂාවකින් නව කතා රචනයට එළඹෙන්නටත් හැකි විය. මේ දෙදෙනාගෙන් පසු නවකතාකරණයට පිවිසි සෑම සිංහල පත්තරකාරයකුම පාහේ අසාර්ථකය යන්න අපගේ වැටහීම ය.
පත්තර කලාව හා ප්‍රබන්ධ කථාව පටලවා නො ගත් එක ම සාර්ථක ලේඛකයා අර්නස්ට් හෙමිංවේ යැයි සිතිය හැකි ය. ඔහු අති දක්ෂ වාර්තාකරුවෙකි. යුද්ධයේ සිදුවීම් ඉතා සූක්ෂ්ම ලෙස වාර්තා කිරීමට හෙමිංවේ සමත් විය. ඔහු එම වාර්තාකරණයෙන් උකහා ගත්තේ සත්‍ය සිදුවීම් හා ජීවමාන චරිතයන් ය. වාර්තාකරණයේ දී යොදාගත් හැඟීම් විරහිත භාෂාව ඔහුගේ නවකතාවල දක්නට නො ලැබේ. පත්තර කලාවත් – නවකතාවත් පටලවා නො ගත යුතු විෂය ක්ෂේත්‍ර දෙකකි.
චන්ද්‍රසිරි දොඩන්ගොඩ මහතා සිය ප්‍රබන්ධ සඳහා යොදාගෙන ඇත්තේ හැඟීම් විරහිත හඩු භාෂාවකි. ඒ හැරෙන්නට පහේ පන්තියේ ළමයකු අතින් පවා නොසිදුවිය යුතු වියරණ වැරැදි ඔහුගේ භාෂාවේ තිබේ.
 “තවමත් අපේ කිරි කට්ටියක් ඇය විසින් කපයි”
(පිට.79)
 “මා ඔහු පසුපසින් දිව ගියෙමි.”
(පිට. 118)

 “මළ මුත්‍ර ඉවත්කොට ඇය සෝදා පවිත්‍ර කිරීම මා භාර ගතිමි” (පි.141)

මේ පොත පුරාම ඇත්තේ අරුම – පුදුම වියරණ විධිය. ඒ හැරෙන්නට කොළඹ මියුසියස් විද්‍යාලයේ බාලිකාවන් රජා මරන බව අප දැන ගත්තේ ද චන්ද්‍රසිරි දොඩන්ගොඩගේ නවකතාවෙන් ය.

( Madam,i am sick, may i go to home)- චාපා

මේ නවකතාව ඉතා නොසැළකිල්ලෙන් ලියන ලද ප්‍රබන්ධයක් යැයි වරෙක සිතේ. අව පෑළවිය ඒ තරමටම අච්චාරුවක් බවට පත් ව තිබේ. එහි භාෂාව, කථා වින්‍යාස ගොඩනැඟීම හා චරිත නිරූපණය අතිශය දුර්වලය. කතාවෙන් කියැවෙන්නේ දොඩන්ගොඩගේ සිහිනයක් විය හැකි ය. ඔහුගේ ප්‍රාර්ථනයක් විය හැකි ය. අපේ බොහෝ නවකතාකරුවෝ තමන්ගේ සිහින හා ප්‍රාර්ථනා නවකතා බවට පත් කරති. ඒවායෙහි දකින්නට ලැබෙනුයේ ජීවිතය උඩිස් පල්ලෙන් විස්තර කිරීම ය. දොඩන්ගොඩ මහතා කරනුයේ ද තෝරාගත් චරිත කිහිපයක් හා සිද්ධි කිහිපයක් විස්තර කිරීම ය. ඉන් එහා දෙයක් එහි නැත.
නවකතාවක් සාර්ථකවීමට අදාළ අති සරල නියාමනයක් කිව හැකි ය. එම නියාමනයට අදාළ ප්‍රධාන සාධක දෙකක් තිබේ.
1, නව ප්‍රබන්ධයේ අන්තර්ගතය සමාජ කතිකාවතකට වේදිකාවක් විය යුතු ය. ඒ මගින් සමාජ යථාර්ථයක් හෙළිවිය යුතුය. එය පාඨකයාගේ ඥානය සූක්ෂ්ම කරන්නක් විය යුතු ය.
2. නව ප්‍රබන්ධය අලුත් ම අත්දැකීමක් විය යුතු ය. එය ශිිිිල්පීය අංග නවතාවයෙන් යුතු අතර අපූරු රසයක් ලබා දිය යුතු ය.
මේ සාධක දෙක අනුව බැලුවත් අව පෑළවිය යනු අන්තිම අසාර්ථක නවකතාවකි. මෙහි ප්‍රධාන තේමාව වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ කුලය යන සාධකය මත පදනම් වෙමින් කතාවක් ගොඩ නැඟීම ය. කුලය යන සාධකය මත පදනම් වූ නවකතා රැසක් මෑත භාගයේ ජන ගත කැරිණි. ඒ එකක් වත් කුල සාධකය හරිහැටි නිරූපණය කර නැත. එහි යථාර්ථයන් සූක්ෂ්ම ලෙසින් විග්‍රහ කර නැත. කුලය යන සාධකය තව අවුරුදු සියයක් ගත වුව අප සමාජයෙන් මුළුමනින් ම බැහැර කළ හැකි නො වේ. එහි විශේෂයක් වන්නේ කුලය යන සංකල්පය අද අලුත් සාධක සමඟ එක් වී වර්ධනය වී තිබීම ය.
පන්ති භේදය පිළිබඳ අලුත් විග්‍රහයක් අවශ්‍ය යැයි ජේම්ස් පෙට්‍රාස් වැනි පශ්වාද් මාක්ස්වාදීන් කියා තිබේ. එය සත්‍යයෙකි. පන්ති භේදයේ වෙනත් සංකීර්ණතා නූතන සමාජය තුළ පහළ වී තිබේ. කුලය ගැන සංකල්පය ද එබඳු ය. ඒ පිළිබඳ අලුත් විග්‍රහයක් අදට අවශ්‍ය වේ. එවැන්නක් පිළිබඳ මේ කර්තෘවරයා දන්නේ නැත. ඔහු පය ගසා සිටිනුයේ පරණ සමාජයක හා පරණ අදහස් ගොන්නක ය. චාපාගේ චරිතය ඔස්සේ කුල අභිමානයේ හිිස් බව කදිමෙට නිරූපණය කිරීමට ඉඩ තිබිණි . කර්තෘවරයා එවැන්නකට පෙළැඹී නැත.
වඩාත් අසාර්ථක වන්නේ චාපාගේ චරිත නිරූපණය යි. එම චරිතය නිරූපණය වී ඇත්තේ ඒකරූපීය ලෙස ය. ඇයට මුණ ගැසෙන අරුන්දතී, යසා, ජීවන්ත, ගෙවිදු වැනි චරිතද ටයිටස් වැනි චරිත ද ඉතා කෘත්‍රීම ය. යසා ජීවන්ත එක ම ගමේ ය. චාපා - ගෙවිදු එකම ගමේ ය. මේවා අතාර්කික බොළඳ කල්පනාවන් ය. කතුවරයාට අවශ්‍ය සිහින ලෝකය ගොඩනැඟීම සඳහා එම කාඩ්බෝඩ් චරිත උපයෝගී කරගෙන තිබේ. අව පැඳවිය යන කතාව මුළුමනින්ම බොළඳ ය. අතාර්කික ය.
කතුවරයා දේශපාලන විග්‍රහ ඉදිරිපත් කිරීමට පෙලැඹී ඇත්තේ ද අතිශය ව්‍යාජ ලෙස ය. චාපාගේ මාමාගේ මුවට නංවන සංවාදවලින් ඒ බව මොනවට පැහැදිලි වේ. මාමාගේ චරිත නිරූපණය තුළින් අපගේ ඡස් ඉදිරිපිට නැගී සිටින්නේ වමට බර කාඩ්බෝඩ් වීරයෙකි. වීරයකුගේ චරිතයට වඩා ඔහු විහිළු කාරයකුගේ චරිතයකට සමීප වේ. ධනවාදය හා සමාජවාදය පිළිබඳ සංවාද ගොන්නක්ද මීට ඇතුළත් ය. ඒවා කියවන කළ අප මනසට නැඟෙනුයේ බලවත් හාස්‍යයෙකි.
මුළු නවකතාව තුළම යම් හැඟීමක් ඇති කරන සංවාද දෙකක් තිබේ.
1“මං වලව්ව කරේ තියා ගත්තු ගෑනියක් නෙමෙයි.” (චාපා - පිට 167)
2 “මේක වලව්වෙ කාර් එක හැම එකාටම නගින්ඩ - බහින්ඩ තියෙන එකක් නො වේ.”(ගෙවිඳු – පිට 171)
මේ සංවාද දෙක හැරෙන්නට පාඨකයාගේ මනසට හා රසවින්දනයට කතා කරන එක වචනයක්වත් චන්ද්‍රසිරි දොඩන්ගොඩගේ නවකතාව තුළ නැත. ඔහු අසාර්ථක නවකතාකරුවෙකි. ජනප්‍රිය ගණයේ සරළ නවකතාවක ඇති ශිල්පීය දක්ෂතා හෝ කතුවරයාට හසු වී නැත. අවසන් ලෙස අපට දැනෙනුයේ සංවේදී විශේෂාංග රචකයකු මරාගෙන උපන් කබල් නවකතාකාරයෙකි.
රන්ජන් අමරරත්න