‘නිම් නොපෙනෙන තැනිතලාව හෙවත් සෙරෙන්ගෙටි (Serengeti)-ටැන්සානියා චාරිකාව -3 කොටස

උස දළුවලට කිසිම තරඟයක් නෑ

ටැන්සානියා චාරකාවේ මුල් කොටස් කියවන්න
1 කොටස
2 කොටස
සෙරෙන්ගෙටි (Serengeti) ‘නිම් නොපෙනෙන තැනිතලාව’  (endless plain) - මේ ලස්සණ වචනයේ තේරුමයි.  ටැන්සානියාවෙ ඇති පැරණිතම සහ වඩාත්ම ජනප්‍රිය වනෝද්‍යානයයි මේ. වසර මිලියන ගණනක් පුරාවටම මෙහි පරිසර පද්ධතිය වෙනස්වී ඇත්තේ ඉතාම ස්වල්ප වශයෙන් බවයි දැනගන්නට ලැබුණේ. හැම තැනම විසිරී තිබූ කුඩා ගල් කඳු දැක්කම මගදිගට මතක්වුණෙ ලයන් කිං කාටූන් චිත්‍රපටය. කිසිම වෙනසක් නෑ ඒ වගේමයි.

ගොරොන්ගෝරෝ සිට සෙරෙන්ගෙටි දක්වා එන්න අපිට පැය 2ක් පමණ ගතවුණා. වනෝද්‍යානයට ඇතුළුවෙන්නත් කලින් මුලින්ම හම්බුණෙ ජිරාෆ් රංචුවක්. 25ක් විතර එක රංචුවට කොහෙදෝ යනවා. තැනිතලාවෙ උසට උසේ අපි ඉදිරියට එන ජිරාෆ්ලව දැක්කම එකපාරටම මතක්වුණෙ,  ජුරාසික් පාක් වල ඉස්සරලාම ඩයිනෝසර්ලව දැක්ක හැටි. ජිරාෆ්ලා බලන්න නතරවුණාම ‘මසායි’ මිනිසුන් කිහිප දෙනෙක්ම ආවා අපි ළඟට. (මසායි ගමේ විස්තර පසුව ලියන්නම්). චාල්ස් කලින්ම අපිට දැනුම්දී තිබුණා පිංතූර ගත්තොත් සල්ලි ගෙවන්න වන වග. 
මේ වෙනකොට හවස් වෙලා. තද සීතලකුත් දැණුනා. චාල්ස් ටිකට් රැගෙන එනකල් අපි ළඟ තිබුණු ගලට නැග්ගා. පෙනෙන තෙක් මානෙ ඇති තැනිතලාව දෙකට බෙදිලා හරියට ඉරක් ගැහුවා වගේ පෙනෙන ගුරු පාරෙන්. 

රෑ වෙන්න කලින් අපිට නවාතැනට යන්න පුළුවන්වුණා. හිත වෙලාගන්න ආදරණීය පිළිගැනීම නැවතත්! මහන්සිය නිවාගන්න හිතාගෙන එළියෙ ආලින්දයට වෙලා කේක් කාලා කෝපි එකක් බොන්න ලෑස්ති වුණා. මම හරි බරි ගැහිලා ඉඳගන්න ටිකට මේසෙටම ඇවිත් මගෙ කේක් කෑල්ලත් උදුරගෙන දිව්වෙ ලොකුම ලොකු වඳුරෙක්. 
පහුවදා අපි දවල් කෑමත් අරන් උදෙන්ම පිටත්වුණා. අපි යනකොටත් සෆාරි ජීප් 5ක් 6ක්ම ඇවිත්. මෙච්චර ගොඩක් මොනාද බලන්නෙ. සිංහ ජෝඩුවක්!. සිංහධේනුවට බඩගිනි නැතුව ඇති. නැත්නම් වටේටම සීබ්රා.ලා ඉඳිද්දි අහක බලාගෙන ඉඳීයැ. හිටපු ගමන් සීබ්රාටලාව ටික දුරක් පන්නලා ආපහු එනවා. සිංහයා නම් හිටියෙ හැංගිලා අපි දිහා හොරෙන් බලාගෙන. මෙච්චර සෙනඟක් වටවෙලා ඉන්නවා. දෙන්නට ගානක්වත් නෑ.  
සෙරෙන්ගෙටි මේතරම්ම ප්‍රසිද්ධ වෙන්නේ සත්ව සංක්‍රමණය නිසා (Great migration). උතුරු කඳුකර පළාත්වල සිට දකුණු තණබිම් දක්වා නැවුම් ආහාර සොයා යන මිලියනයකට වැඩිවූ විල්ඩබීස්ට් සහ මිලියන 2ක් පමණවූ සීබ්‍රාවන්ගෙන් මේ කාලයට සෙරෙන්ගෙටි පිරිලා. තැන්න පුරාම පෙනෙන තෙක් මානෙ සතුන්. චූටි සිබ්‍රා  පැටවුන් අම්මලගෙ ඇගේ දැවටි දැවටි සෙල්ලම් කරන හැටි  බලන්න අපූරුයි. සතුන් රෑනක් පාර හරහා යනකල් වාහන නතර කරගෙන සිටි අයුරු, අමතන නොවෙන අත්දැකීමක්. සීබ්‍රා හා විල්ඩබීස්ට් ළඟට වැඩියෙන්ම දකින්න ලැබුණෙ ඉම්පාලා. හරිම හුරුබුහුටියි. චූටි වලිගය හරියට මෝටරයක් හයි කරලා වාගෙ සෙලවෙන වේගෙ.
 හැමතිස්සෙම දුවන්න බලාගෙන ඉන්නෙ. වස්ගමුවෙ, මින්නේරියෙ ගියා වගේමයි; රංචු රංචු අලි හැමතැනම. ලොකු කන් දෙක නිසා අපේ අලි වගේ ලස්සණ නැතිවුණත් අලි සෙල්ලම් බලා ඉන්න ආසයි. අළුතින්ම දැක්ක කෙනා තමයි ටොපි (Topi).  ඊට අමතරව කුරුල්ලොත් ගොඩක් හිටියා. සමහර ගස්වල කුරුළු කූඩු පිරිලා. 
අපි යන පාරෙ අපේ ඉස්සරහටම එන කෙනාව දැක්කම චාල්ස්ටත් පුදුමයි. අද දවසෙ වටිනාම අවස්ථාව! ගස් උඩ ඉන්නවා දැක්කට මේ විදිහට බිමට බැහැලා ඉන්න දිවියා, දවාලට දුලබ දසුනක්ලු. චාල්ස් වාහනේ නතර කරගත්තා. දිවියා හෙමීට අපිව පහුකරගෙන ගිහින් අපි ළඟම තිබුණු වලකින් වතුර බොනවා. බලන්න ලස්සණ සම! මේ ලස්සණ හම නිසා දිවියන් කීදෙනෙක්ට ජීවිතය අහිමි වෙනවද. වතුර බීලා,  චුට්ටක් වෙලා ඉඳගෙන වටපිට බල බල ඉඳලා යන්න ගියා. 

හවස් වෙනකොට වැස්සකටත් මැදිවුණා. වැස්ස පටන්ගත්තෙ හිපපොටේමස් පිරිලා හිටපු හිපෝ පූල් (Hipo pool) එක ළඟඳි. වලේ හිටපු හිපෝලා ගණන නම් හිතන්නවත් බෑ. කාගෙ ඔළුවද, කාගෙ ඇඟද කියලා හොයන්නත් බෑ. ඒගොල්ලන්ට නම් ලොකු ලොකු වැහි කැට වැටෙනකොට හරි සතුටුයි. ඒ වගේමයි අලින්ටත්. දවස තිස්සෙ නාගත්ත දූවිලි හේදිලා හරියට පාට පේන්නෙත් දැන්.

මුළු දවසම සෙරෙන්ගෙටිවල ගතකරත් ඇතිවීමක් නම් නෑ. කොහෙ බැලුවත් නෙත ගැටෙන්නෙ අපූරු දෙයක්: සත්තු, ගස්, එහෙමත් නැත්නම් කුඩා වැවක්. හවස් වෙනකොට බොහෝදේ අපේ මතකයේ රැඳිලා. ඈතින් දුටු සිංහ ජෝඩුවගෙ ආදරේ, මුළු රෑනක ආරක්ෂාවට මැදිවුණු සද්දන්ත කුලයේ පැටව්, ගස් උඩ නිදි කිරන දිවියන්, ඉම්පාලාත් එක්ක තරඟෙට දුවන ටොපි, ඇසිපිය නොහෙලා අපි දිහා බලාසිටි කුළු හරක් .. මේ දැනුත් මගෙ සිතේ මැවිලා. රයිනෝසිරස් හැර බිග් ෆයිව් වලින් අනිත් හතර දෙනාම හිතේ හැටියට බලාගන්න පුළුවන්වුණා. 

සංචාරකයින්ට විවේකගන්න තිබුණු තැනත් ලස්සණයි. එතන තිබුණු කුඩා කෞතුකාගාරයෙ ප්‍රදර්ශනය කර තිබූ, අපේ හිත් වලට තදින්ම කාවැදුණු මෙන්න මේ කියමනත් අරන් අපි හවස සෙරෙන්ගෙටි වලින් පිටවුණා.  මේ කැලේට, සතුන්ට ආදරය කරන මිනිසුන් කොයිතරම් නම් ඉන්නවද....
මේ තියෙන්නේ එහේදි ගත් පිංතූර ටිකක්

අපිට බය හිතුණට චූටි කුරුල්ලෝ කුළු හරක් එක්ක යාළුයි

අපිව දැක්කෙ නෑ වගේ ඇවිදින්නෙ

ඇවිදින ගස්

ඉම්පාලා රංචු , හැමතිස්සෙම කලබලෙන්

චූටි පැටියා බලන්නෙ හරියට 'අපේ පාරෙ කොහෙ යනවද' අහන්න වගේ

නිමක් නොපෙනේ

දුලබ දසුනක්

මෙන්න මෙහෙමයි තැනිතලාව පේන්නේ

මෙයා තමයි ටොපි (Topi)

ලයන් කිං මතක්වෙන්නේ නැද්ද මේවා දකිනකොට

රයිනෝ හිස්කබල

වැහි සතුටින් පිනාගිය හිපෝලා 

හයීනා පැටියා පස් නාගෙන

හුරුබුහුටි ඉම්පාලා

“But when, fifty years from now, a lion walks into the red dawn and roars resoundingly, it will mean something to people and quicken their hearts whether they are Africans or Europeans, or whether they speak English, German, Russian or Swahili. They will stand in quiet awe as, for the first time in their lives, they watch twenty thousand zebras wander across the endless plains” – Bernhard Grzimek 1959

චාරිකා සටහන  සහ සේයාරූ

 සමුද්‍රිකා හේරත්